Dân tộc H'Mông phân bố khắp trên các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hoà Bình, Thanh Hoá, Nghệ An và số ít ở Phú Thọ. Người H’Mông có nhiều chi: H’Mông Đơ (trắng), H’Mông Lềnh (vàng), H’Mông Sy (Đỏ), H’Mông Súa (Hoa), H’Mông Đu (Đen). Quần áo của người H'Mông chủ yếu may bằng vải tự dệt, đậm đà tính cách tộc người trong tạo hình và trang trí với kỹ thuật đa dạng. Chỉ với 4 màu chủ đạo xanh, đỏ, trắng, vàng của chỉ tơ tằm mà họa tiết của trang phục đã tỏa ra muôn sắc màu, tạo cảm giác trầm ấm.
Đồng bào dân tộc H'Mông tại huyện Ba Bể, Bắc Kạn
Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, tổng số người dân tộc H’Mông sinh sống tại Việt Nam có 1.068.189 người, đứng hàng thứ 8 trong bảng danh sách các dân tộc ở Việt Nam, cư trú tại 62 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Trong số đó số dân tộc H'Mông sinh sống tại tỉnh Bắc Kạn là 17.470 chiếm gần 7% dân số toàn tỉnh. Riêng tại vườn Quốc gia Ba Bể, dân tộc H'Mông sinh sống rải rác tại 10 bản làng lớn nhỏ nằm phía Bắc và phía Tây hồ Ba Bể.
Những ngôi nhà của đồng bào dân tộc H'Mông tại vườn quốc gia Ba Bể
Ngày nay, cũng giống như người anh em dân tộc Tày, một số bộ phận nhỏ dân tộc H'Mông cũng bắt đầu kết hợp trang phục dân tộc với quần áo hiện đại giống dân tộc Kinh để tiện hơn cho việc sinh hoạt, sản xuất thường nhật.
Để thuận tiện cho hoạt động sản xuất thường nhật, dân tộc H'Mông kết hợp cũng kết hợp trang phục truyền thống với trang phục hiện đại
TRANG PHỤC NỮ GIỚI
Phụ nữ H’Mông thường mặc áo bốn thân, xẻ ngực không cài nút, gấu áo không khâu hoặc cho vào trong váy. Váy là loại váy kín, nhiều nếp gấp, rộng, khi xòe ra có hình tròn. Váy được mang trên người với chiếc thắt lưng vải được thêu trang trí ở đoạn giữa. Khi mặc váy thường mang theo tạp dề. Tạp dề mang trước bụng phủ xuống chân là ‘giao thoa’ giữa miếng vải hình tam giác và chữ nhật; phần trang trí hoa văn là miếng vải hình tam giác cân phía trên, miếng hình chữ nhật là màu chàm đen, kích thước tùy từng bộ phận người H’Mông. Phụ nữ thường để tóc dài quấn quanh đầu, có một số nhóm đội khăn quấn thành khối cao trên đầu. Đồ trang sức bao gồm khuyên tai, vòng cổ, vòng tay, vòng chân, nhẫn.
Trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc H'Mông
Người Hmông có những đồ trang sức: khuyên tai, vòng cổ, vòng tay, nhẫn đồng, nhẫn bạc, nhẫn vàng. Nếu trên tay có 2 nhẫn là người đó đã có vợ hoặc có chồng. Phụ nữ thích dùng chiếc ô màu sắc đẹp, vừa có tác dụng che mưa, che nắng và làm vật trang sức cho mình, tạo nên nét duyên dáng.
TRANG PHỤC NAM GIỚI
Trang phục nam thường mặc áo cánh ngắn ngang hoặc dưới thắt lưng, thân hẹp, ống tay hơi rộng. Áo nam có hai loại: năm thân và bốn thân. Quần nam giới là loại chân què ống rất rộng so với các tộc trong khu vực. Đầu thường chít khăn, có nhóm đội mũ xung quanh có đính những hình tròn bạc chạm khắc hoa văn, có khi mang vòng bạc cổ, có khi không mang.
Trẻ em dân tộc H'Mông tại vườn quốc gia Ba Bể